Rookgasafvoer cv-ketel voorschriften

Een goed functionerende rookgasafvoer is essentieel voor de veiligheid, energie-efficiëntie en duurzaamheid van je verwarmingssysteem. De rookgasafvoer zorgt ervoor dat de verbrandingsgassen die ontstaan bij het verwarmen van water met een cv-ketel, veilig naar buiten worden geleid. Fouten in de installatie kunnen leiden tot koolmonoxidevergiftiging, vochtproblemen en verminderde prestaties van je ketel. In dit artikel lees je alles over wat een rookgasafvoer is, welke systemen er zijn, welke wettelijke voorschriften gelden in België, veelvoorkomende fouten en waarom professioneel onderhoud cruciaal is.

Wat is een rookgasafvoer?

Een rookgasafvoer is een essentieel onderdeel van de cv-installatie en voert de rookgassen die ontstaan bij de verbranding van aardgas of mazout naar buiten. Deze gassen bevatten onder andere koolmonoxide (CO) en waterdamp en moeten veilig afgevoerd worden om gezondheidsrisico’s te vermijden. Zonder een correcte afvoer van de cv-ketel naar buiten, kunnen deze schadelijke stoffen zich ophopen in de woning, met mogelijk fatale gevolgen. De rookgasafvoer bestaat meestal uit buizen of kanalen die hittebestendig, gasdicht en corrosiebestendig zijn.

Verschillende typen rookgasafvoer systemen

Er zijn meerdere rookgasafvoersystemen in gebruik, elk met hun eigen toepassing en vereisten:

  • Concentrisch systeem (gesloten)
    Bestaat uit een dubbele buis waarbij de binnenste buis rookgassen afvoert en de buitenste buis verse lucht aanzuigt. Dit type systeem is veiliger en energie-efficiënter en wordt meestal toegepast bij moderne condensatieketels.

  • Parallel systeem (open)
    In dit systeem verlopen de toevoer en afvoer via twee gescheiden leidingen. Omdat lucht uit de opstellingsruimte wordt gehaald, zijn extra ventilatieopeningen verplicht.

  • Collectieve rookgasafvoer
    Toegepast bij appartementsgebouwen, waarbij meerdere ketels zijn aangesloten op één afvoerleiding. Dit vereist specifieke berekeningen en controles.

  • Rookgasafvoer via bestaande schoorsteen (renovatie)
    Wordt gebruikt bij vervanging van oude ketels, waarbij een flexibele buis door de bestaande schoorsteen wordt getrokken. Essentieel is dat de schoorsteen geschikt wordt gemaakt voor condensvorming.

Type systeem


Luchtaanvoer


Ventilatie verplicht?


Veiligheidsniveau


Toepassing


Concentrisch systeem (gesloten)


Via buitenlucht (dubbelwandig)


Niet nodig


Hoog


Moderne condensatieketels


Parallel systeem (open)


Vanuit opstellingsruimte


Ja


Lager (bij slechte ventilatie)





Oude installaties en renovaties


Collectieve rookgasafvoer


Afhankelijk van ontwerp


Ja


Afhankelijk van uitvoering


Appartementen met meerdere ketels


Rookgasafvoer via bestaande schoorsteen


Via bestaande schoorsteen


Ja


Afhankelijk van staat schoorsteen


Renovatie, vervanging oude ketels


Rookgasafvoer cv-ketel voorschriften in België

In België zijn er duidelijke richtlijnen voor het installeren van rookgasafvoeren:

Correcte aansluiting en afdichting
Alle verbindingen moeten gasdicht zijn om CO-lekkage te voorkomen.

Condensafvoer bij HR-ketels
Condensatieketels produceren waterdamp die condenseert. Een correcte afvoer van dit condensaat is verplicht.

Bestendigheid tegen hitte, vocht en zuren
De gebruikte materialen moeten bestand zijn tegen de chemische samenstelling van rookgassen.

Plaatsingsvoorwaarden per type toestel:

  • Gesloten systemen: verluchting in de opstellingsruimte is minder belangrijk omdat lucht van buiten wordt aangezogen.

  • Open systemen: vereisen permanente ventilatieopeningen in de opstellingsruimte.

CO-veiligheid
De rookgasafvoer moet volledig gasdicht zijn om de veiligheid van bewoners te garanderen.

Installateurverantwoordelijkheid
Alleen erkende technici mogen rookgasafvoeren plaatsen. Deze installatie maakt integraal deel uit van het G1-gelijkvormigheidsattest, dat verplicht is voor inbedrijfstelling.

Veelgemaakte fouten bij installaties van de rookgasafvoer

Een foutieve installatie van de rookgasafvoer kan leiden tot ernstige veiligheidsproblemen, slechte prestaties van de ketel en zelfs materiële schade. Een van de meest gemaakte fouten is dat de afvoerbuis te vlak loopt. Hierdoor kunnen rookgassen onvoldoende wegstromen of terugslag veroorzaken.

Ook het ontbreken van een condensafvoer bij HR-ketels komt vaak voor. Deze ketels produceren waterdamp die condenseert; zonder correcte afvoer ontstaat er corrosie of lekkage. Daarnaast wordt regelmatig onvoldoende afstand gehouden tot ramen of ventilatieopeningen wanneer de rookgasafvoer via de buitenmuur loopt, wat het risico op koolmonoxidevergiftiging verhoogt.

Andere fouten zijn het gebruik van ongeschikte materialen, zoals PVC in plaats van hittebestendige kunststof of inox, en het combineren van verschillende buistypes bij renovaties. Dit kan de gasdichtheid en levensduur van het systeem sterk negatief beïnvloeden.

Correcte plaatsing en onderhoud

Voor een veilige werking van de cv-ketel is het cruciaal dat de rookgasafvoer correct wordt geplaatst en goed onderhouden wordt. Dit is geen doe-het-zelf klus: alleen een erkend technicus heeft de juiste expertise om het geschikte systeem te selecteren, dit veilig te installeren en ervoor te zorgen dat alles voldoet aan de wettelijke voorschriften.

Een vakman zorgt niet alleen voor correcte afdichting, hellingsgraad en materiaalkeuze, maar houdt ook rekening met de bouwtechnische eisen van jouw woning. Bovendien voert hij regelmatig onderhoud uit, waarbij hij controleert op slijtage, verzuring, lekkage of verstoppingen. Preventief onderhoud verlengt de levensduur van je installatie en vermindert het risico op CO-lekkage.

Een rookgasafvoer die professioneel is geïnstalleerd en onderhouden, levert niet alleen veiligheid op maar zorgt ook voor een hoger rendement van je verwarmingssysteem.

Veelgestelde vragen over de rookgasafvoer van cv-ketels

Wat zijn de nieuwe regels voor de afvoer van een cv-ketel?

Waar moet een rookgasafvoer aan voldoen?

Wanneer is een keuring van de rookgasafvoer verplicht?

Wat doe je best eerst: ontluchten of bijvullen?